ਅਸ਼ੋਕ ਵਰਮਾ
ਬਠਿੰਡਾ,19 ਜਨਵਰੀ 2021 - ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮਾਜ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਧਿਆਪਕ ਹੀ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਠੀਕ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੀ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹ ਸਿਰਫ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਕਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਤਬਦੀਲੀ ਹੀ ਨਹੀ ਲਿਆਉਂਦੇ, ਸਗੋਂ ਨਵੇਂ ਵਿਦਿਅਕ ਮਾਹੌਲ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਨੀਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਡਾ. ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਿਕਸ਼ਣ ਮੰਡਲ ਅਤੇ ਨੀਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਏ ‘ਸਿੱਖਿਅਕ ਅਗਵਾਈ’ ਵਿਸ਼ੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਆਨਲਾਈਨ ਚਰਚਾ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ। ਡਾ. ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ - 2020 ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਜਨ-ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਜੋ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਸੁਚੇਤ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਬਿਨਾਂ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ।
ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਆਪਨ ਗੌਰਵ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਹਾਇਕ ਹੋਵੇਗੀ।ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਿਕਸ਼ਣ ਮੰਡਲ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਨਰਲ ਸੈਕਟਰੀ ਮੁਕੁਲ ਕਾਨਿਟਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਿਕਸ਼ਣ ਮੰਡਲ ਨੀਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮਿਲਕੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਵਿਦਿਅਕ ਮਾਹੌਲ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਵਿੱਚ ਲੱਗਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਮੂਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਹੋਵੇ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਸਫਲ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਕ ਆਪਣੀ ਰਚਨਾਤਮਕ ਅਤੇ ਸਿਰਜਣ ਸਮਰੱਥਾ ਨਾਲ ਨਵੇਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਿਕਸ਼ਣ ਮੰਡਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਪ੍ਰੋ. ਸਚਿਦਾਨੰਦ ਜੋਸ਼ੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ-ਗੁਰੂ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ’ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਪ੍ਰੋ. ਜੋਸ਼ੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਨ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਾਬਲ ਅਤੇ ਹੁਨਰਮੰਦ ਅਧਿਆਪਕ ਕੋਲੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਦਾ ਸਥਾਨ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦਾ, ਚਾਹੇ ਅਸੀ ਕਿੰਨੀ ਵੀ ਤਕਨੀਕੀ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਲਈਏ। ਵੈਬ-ਸਭਾ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਮਹੇਸ਼ ਡਾਬਕ ਨੇ ਅਤੇ ਧੰਨਵਾਦ ਦੇਵੇਂਦਰ ਪਵਾਰ ਨੇ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਵੈਬ-ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਲੱਗ ਅਲੱਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 300 ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।
ਵੈਬ-ਸਭਾ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰਾਂ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਦੀ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲਤਾ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਸਬੰਧੀ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਵਸਥਾ ਲਈ ਦਰਜਨਾਂ ਸੁਝਾਅ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਓਰੀਐਨਟੇਸ਼ਨ, ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ, ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ‘ਤੇ ਜੋਰ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ,ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਅਤੇ ਜਾਂਚ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਆਦਿ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਵਿਸ਼ਾ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਨਵੀਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਵਲੋਂ ਭਾਰਤੀਅਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਚਾਣ ਮਿਲੇਗੀ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਵਲੋਂ ਭਾਰਤੀ ਦਿ੍ਰਸ਼ਟੀਕੋਣ ਕੋਲੋਂ ਵਾਕਫ਼ ਹੋ ਸਕੇਗੀ। ਇਸ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਆਧਾਰ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲਤਾ ’ਤੇ ਜੋਰ ਦਿੱਤਾ।