ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਵਿਵਾਦ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੁਤੁਬ ਮੀਨਾਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਖੁਦਾਈ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ, ਹਿੰਦੂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਥੰਮ ਹੈ
- ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਜੀਕੇ ਰੈਡੀ ਨੇ ਖ਼ਬਰ ਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਖੰਡਨ
ਦੀਪਕ ਗਰਗ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : 22 ਮਈ 2022 - ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਾਰਾਣਸੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਸਜਿਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਵਿਵਾਦ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕੁਤੁਬ ਮੀਨਾਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਖੁਦਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਏ.ਐੱਸ.ਆਈ (ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ) ਨੂੰ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
ਖੁਦਾਈ ਦੀ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਏਐਸਆਈ ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਰਿਪੋਰਟ ਕੇਂਦਰੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਸੌਂਪੇਗਾ। ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਜੀਕੇ ਰੈਡੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦਾ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਕੁਤੁਬ ਮੀਨਾਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਵਾਦ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਤੁਬ ਮੀਨਾਰ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਹਿੰਦੂ ਸ਼ਾਸਕ ਰਾਜਾ ਵਿਕਰਮਾਦਿਤਿਆ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹੁਣ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਨੂੰ ਕੁਤੁਬ ਮੀਨਾਰ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਕਰਨ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉੱਥੇ ਮਿਲੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਨੂੰ ਖੁਦਾਈ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸੌਂਪਣ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਹਨ
ਏਐਸਆਈ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਖੇਤਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਧਰਮਵੀਰ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੁਤੁਬ ਮੀਨਾਰ ਰਾਜਾ ਵਿਕਰਮਾਦਿਤਿਆ ਨੇ ਬਣਵਾਇਆ ਸੀ ਨਾ ਕਿ ਕੁਤੁਬ ਅਲ-ਦੀਨ ਐਬਕ ਨੇ। ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਕਰਮਾਦਿਤਿਆ ਨੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਸੀ।
ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਵੀ ਏ.ਐੱਸ.ਆਈ. ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੁਦਾਈ ਰਿਪੋਰਟ ਸੌਂਪਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਮੀਨਾਰ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਮਸਜਿਦ ਤੋਂ 15 ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਖੁਦਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਗੋਵਿੰਦ ਮੋਹਨ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਕੁਤੁਬ ਮੀਨਾਰ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਹਿੰਦੂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਥੰਮ ਦਾ ਨਾਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ
ਗੋਵਿੰਦ ਮੋਹਨ ਨੇ ਤਿੰਨ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ, ਚਾਰ ਏਐਸਆਈ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਾਈਟ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। ਏਐਸਆਈ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਕੱਤਰ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੁਤੁਬ ਮੀਨਾਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ 1991 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਖੁਦਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ (ਵੀਐਚਪੀ) ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਵਿਨੋਦ ਬਾਂਸਲ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਕੁਤੁਬ ਮੀਨਾਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ‘ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਥੰਮ’ ਸੀ। ਕਈ ਹਿੰਦੂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੇ ਕੁਤੁਬ ਮੀਨਾਰ ਦਾ ਨਾਂ ਬਦਲ ਕੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਸਤੰਭ ਰੱਖਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੁਤੁਬ ਮੀਨਾਰ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ 1200 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਭਗਵਾਨ ਨਰਸਿਮ੍ਹਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ, ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਕੁਤੁਬ ਮੀਨਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਹਿਰੌਲੀ ਦੇ ਲਾਲਕੋਟ ਕਿਲੇ ਅਤੇ ਅਨੰਗਟਾਲ ਵਿਖੇ ਵੀ ਖੁਦਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।