ਲਾਂਸੇਟ ਜਰਨਲ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾ ਵੈਕਸੀਨ ਨੇ ਬਚਾਈਆਂ 42 ਲੱਖ ਜਾਨਾਂ
ਦੀਪਕ ਗਰਗ
ਲੰਡਨ 24 ਜੂਨ 2022 : ਕੋਵਿਡ -19 ਟੀਕੇ ਨੇ 2021 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 42 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ। ਇਹ ਦਾਅਵਾ ‘ਦਿ ਲੈਂਸੇਟ ਇਨਫੈਕਟਿਅਸ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਜਰਨਲ’ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਖਿਆ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ ਮੌਤ ਦਰ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਇੱਕ ਗਣਿਤਿਕ ਮਾਡਲਿੰਗ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ COVID-19 ਟੀਕਿਆਂ ਨੇ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ 20 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਿਤ ਮੌਤਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਹੈ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਟੀਕਾਕਰਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਵਿਤ 314 ਲੱਖ ਕੋਵਿਡ-19 ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, 198 ਲੱਖ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
5.99 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਸੀ
ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦਾ 2021 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਹਰੇਕ ਦੇਸ਼ ਦੀ 40 ਫੀਸਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਦੋ ਜਾਂ ਦੋ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੁਰਾਕਾਂ ਨਾਲ ਟੀਕਾਕਰਨ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਹੋਰ 5,99,300 ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਸਨ। ਅਧਿਐਨ ਨੇ 8 ਦਸੰਬਰ 2020 ਅਤੇ 8 ਦਸੰਬਰ 2021 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰੋਕਥਾਮਯੋਗ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ।
ਟੀਕਾਕਰਨ ਮੁਹਿੰਮ ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਈਆਂ
ਓਲੀਵਰ ਵਾਟਸਨ, ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਕਾਲਜ ਲੰਡਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੇਖਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਲਈ, ਸਾਡਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਟੀਕਾਕਰਨ ਨੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ 4210,000 ਮੌਤਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਡਾ ਕੇਂਦਰੀ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਅਨੁਮਾਨ ਵਿੱਚ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ 36,65,000-43,70,000 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਡਲਿੰਗ ਅਧਿਐਨ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਟੀਕਾਕਰਨ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਈਆਂ ਹਨ।
ਓਲੀਵਰ ਵਾਟਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਤੋਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਹ WHO ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ। ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਨੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਮਈ 2021 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੱਕ, ਕੋਵਿਡ -19 ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 23 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈ ਲਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਧਿਕਾਰਤ ਅੰਕੜਾ ਲਗਭਗ 2 ਲੱਖ ਸੀ। WHO ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 47 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਕੋਰੋਨਾ ਨਾਲ ਹੋਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਦਾ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।