ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ: 61.8 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ... ਭਾਰਤੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ ਦੀ 'ਦ ਸਟੋਰੀ ਟੇਲਰ' ਲਈ ਰਿਕਾਰਡ ਬੋਲੀ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ 18 ਸਤੰਬਰ 2023: ਮਸ਼ਹੂਰ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਲਾਕਾਰੀ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਜਾਣੂ ਹੈ। 1941 'ਚ ਸਿਰਫ 28 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਆਖਣ ਵਾਲੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰ ਦੀਵਾਨੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ Safronart ਸੇਲ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਆਇਲ ਪੇਂਟਿੰਗ 61.8 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਵਿਕ ਗਈ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਣ ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗੀ ਭਾਰਤੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਰਿਕਾਰਡ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਈਅਦ ਹੈਦਰ ਰਜ਼ਾ ਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ (ਗੈਸਟੇਸ਼ਨ) ਦੇ ਨਾਂ ਸੀ, ਜੋ ਪੁੰਡੋਲ ਨਿਲਾਮੀ ਘਰ 'ਚ 51.7 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ 'ਚ ਵਿਕੀ ਸੀ।
ਰਜ਼ਾ ਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਸਦੇਵ ਗਾਇਤੋਂਡੇ ਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ।
ਰਜ਼ਾ ਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੀਸਰੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਅਤਿ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਵਾਸੁਦੇਵ ਐਸ ਗਾਇਤੋਂਡੇ ਦੀ ਕਲਾਕਾਰੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ 2020 ਵਿੱਚ 32 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਵਿਕ ਗਈ ਸੀ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਕਲੌਤੀ ਸਫਲ ਔਰਤ ਕਲਾਕਾਰ ਰਹੀ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਨਿਲਾਮੀ ਲਈ ਆਈਆਂ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਰਦ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਮਾਰਚ 2006 ਵਿੱਚ, ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ ਦੀ 'ਵਿਲੇਜ ਗਰੁੱਪ' (1938), ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦੀ ਉਦਾਸੀ ਭਰੀ ਤਸਵੀਰ, 6.9 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਵੇਚ ਕੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਰਿਕਾਰਡ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ।
ਭਾਰਤ ਸਿਰਫ ਮੇਰਾ ਹੈ- ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ
1913 ਵਿੱਚ ਬੁਡਾਪੇਸਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੰਗਰੀ ਮਾਂ ਦੇ ਘਰ ਜਨਮੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਵੱਕਾਰੀ Ecole des Beaux Arts ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਪੇਂਟਿੰਗ ਲਈ ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਏਸ਼ੀਅਨ ਬਣੀ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਸਨੇ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਬਣਾਈਆਂ ਨਗਨ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਸਹਿਜਤਾ ਅਤੇ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਝਲਕਦਾ ਸੀ। ਉਹ 25 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਪਰਤ ਆਈ। ਉਸ ਦੇ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਵੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ 1938 ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਪਰਤਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਰਪ ਪਿਕਾਸੋ, ਮੈਟਿਸ, ਬ੍ਰੇਕ ਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਭਾਰਤ ਸਿਰਫ਼ ਮੇਰਾ ਹੈ।
ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਹੈ 'ਦ ਸਟੋਰੀ ਟੇਲਰ'
ਵਿਸ਼ਵ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਉਸਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ 'ਦ ਸਟੋਰੀ ਟੇਲਰ' (1937) ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਪਹਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਪੈਰਿਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਲਾਤਮਕ ਭਾਸ਼ਾ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜੋ ਬਾਹਰੋਂ ਪੇਂਟ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਗਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਰਾਮ ਕਰਦੇ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ 'ਚ ਕੁਝ ਔਰਤਾਂ ਸੁਪਾਰੀ ਖਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਕੁਝ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਫੈਨ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਊਰੇਟਰ ਅਤੇ ਆਲੋਚਕ ਯਸ਼ੋਧਰਾ ਡਾਲਮੀਆ ਨੇ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਬਿਹਤਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਉਹ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੈਨਵਸ 'ਤੇ ਚਿਤਰਿਆ ਹੈ।
Safronart ਦੇ ਸੀਈਓ ਅਤੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਦਿਨੇਸ਼ ਵਜ਼ੀਰਾਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਮਤ ਕਲਾਕਾਰ ਦੇ ਬੇਮਿਸਾਲ ਹੁਨਰ ਅਤੇ ਸਥਾਈ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, 'ਇਹ ਰਚਨਾ ਉਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਇਮਾਨਦਾਰ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਨਿਲਾਮੀ ਨਾਲ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਮਾਪਦੰਡ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਮਾਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।